Huizen Jannetje Koerup, ’Zak met kluiven’ of ’Blank-om-één’ – tot in de recente geschiedenis droegen Huizers soms kleurrijke bijnamen. Was er jaren geleden al een boekje met deze namen én hun achtergrond, nu is er ook een website. Daar kan iedereen aan meewerken.

Rebel, Bakker, Schaap… Het zijn typische Huizer familienamen. Maar dat, gecombineerd met de gewoonte om te vernoemen, kon nog weleens voor verwarring zorgen. Om de Jannen Rebel, Annes Visser, Pieten Wiesenekker en Japen Westland uit elkaar te houden, waren lange tijd bijnamen in zwang.

Jaren geleden tekende auteur Willem Hekker al eens de talloze kleurrijke bijnamen van Huizers op in een boek. Nu heeft Huizer Karel Koopman er een website van gemaakt, te vinden op huizers.nl. ,,Huizen heeft zo verschrikkelijk veel bijnamen. Ook vandaag de dag komen daar nog namen bij. Ik pretendeer niet dat ik alles weet, dus heb ik de andere kant op gedacht.’’ Dus kan iedereen die bijnamen weet óf het verhaal daarbij, nu de lange lijst aanvullen op huizers.nl.

Fieteldans

Van sommige Huizer bijnamen lijkt voor de hand te liggen waar ze vandaan komen. Zoals Baanburgemeester’ voor burgemeester Jan Vos, bijvoorbeeld, die woonde aan de Lindenlaan. Of ’Azen’ Krijn van Amstel, van het ’aezen’ (het klaarmaken van aas voor het vissen). Of ’Teussie ’Huppel’ Snel. Om te begrijpen waarom Anna Magdalena (’Mat’) Westland, die appels ventte, uiteindelijk ’Appelen Mat’ genoemd werd, is ook weinig verbeelding nodig.

Sommige bijnamen hebben een algemene betekenis, die te achterhalen is. Zo is ’Fieteldans’ een verbastering van ’Sint-Vitusdans’, waarbij iemand onwillekeurige schokkerige bewegingen maakt, vaak door een ziekte. Hoe iemand aan die naam komt, lijkt duidelijk.

Andere bijnamen zijn blijven plakken van de vorige generatie. ,,Luie Jaap, bijvoorbeeld, was eigenlijk de bijnaam van zijn opa. Of ‘ie dan zelf nog lui is? Dat doet er niet meer toe.’’ Of de bijnaam is een verwijzing naar vaders of moeder. Dan kan een naam zomaar uitgroeien tot ’Dikkie van ditje van Hille’ of ’Kees van Gerre van dikke Eef’.

Sigarettenmerk

Maar dan ’Blank-om-één’, ’Jan Do’ en ’Jan Re’ ’Miss Blansie’ of ’Klukkert’. ,,Blank-om-één is een mooie’’, zegt Koopman. ,,Je kent dominostenen, met twee vierkantjes aan elkaar met op elk een aantal stippen? Bij ’blank-om-één’ staat er geen stip aan de ene kant, en één stip aan de andere. Deze man, Rijk Veerman, had maar één oog.’’

’Jan Do’ was de bijnaam van Jan Jongerden, maar Jongerden vonden zijn voetbalmaten te lang. En voor Jan Doorn moest toen een andere naam gezocht worden dan ’Jan Do’. Dat werd, naar do-re-mi, ’Jan Re’. Jansie ’Miss Blansie’ verwees naar Miss Blanche, een populair sigarettenmerk.

Maar ’Klukkert’? Zoals bij veel namen op huizers.nl weet Koopman niet waar die naam vandaan komt, en ook niet bij wie hij hoort. Dat geldt ook voor prachtnamen als ’Cupido’, ’Zak met kluiven’, ’Barabas’ of ’Anti-tankgeschut’. Wie waren dat en wat is het verhaal achter hun bijnamen?

Koopman hoopt dat Huizers die dat wél weten, een berichtje schrijven op zijn website. ,,Iedereen kan aanvullingen of correcties doorgeven.’’ De bijnamenwebsite is te vinden op www.huizers.nl